Cây mai được xem như là loài hoa biểu trưng cho ngày Tết. Cứ mỗi khi Tết đến, người Việt nhất là người Nam Bộ thường chọn cho mình những cành mai, những chậu mai đẹp nhất để trang trí tết trong nhà hay cúng trên bàn thờ gia tiên.

Người xưa cho rằng, mai là biểu trưng cho cuộc sống bền vững dù khó khăn vẫn bám trụ, sắc mai vàng biểu trưng cho tài lộc, phú quý. Hoa cây mai nở đúng ngày Tết sẽ càng đáng quý hơn nữa vì điều đó báo hiệu một năm may mắn, tài lộc đến nhà bạn một cách thuận lợi.

Thế nên từ xưa đến nay mọi người đều cố gắng lựa chọn cây mai thật đẹp, có khả năng nở đúng ngày với ý muốn cầu mong may mắn đến nhà. Và để chọn một cây mai tốt, những người chơi mai chuyên nghiệp thường dựa vào tiêu chí “nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ”.

1. Nhất đế

"Đế" ở đây là phần gốc mai và bộ rễ của cây mai. Một cây mai có tốt hay không thì phần quan trọng nhất đó chính là gốc và rễ của cây. Gốc cây phải chắc, bộ rễ khỏe thì mới giúp thân đứng vững, cây sống tốt được.

Khi chọn cây mai, bạn nên chọn những cây có rễ mọc nổi lên trên mặt đất nhưng đừng nổi quá nhiều, tạo hình rễ vừa phải, không quá chằng chịt. Vì nếu chằng chịt thì trông sẽ rối mắt, mất đi tính thẩm mỹ của cây.

Với gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, phần gốc cây nên có vài u nần, hốc lõm sâu vào. Chính những đặc điểm có vẻ xù xì ấy chứng tỏ được cây mai đã trải qua nhiều biến động khắc nghiệt mà vẫn đứng vững. Dù là mai tơ hay mai già đều cũng theo quy chuẩn như vậy.

2. Nhì thân

Thân cây là quan trọng thứ hai bởi đây là bộ phận thường được chú ý rất nhiều. Một cây mai đẹp hay không cũng do hình dáng thân.

Đối với cây mai tơ, đòi hỏi phần thân phải tròn trịa, cứng cáp, vỏ trơn láng, không bong tróc. Cây mọc thẳng, không vặn vẹo hoặc nếu cây có uốn hay u sần thì nhìn phải đẹp, thẩm mỹ. Thân phải to hơn cành và phải nhỏ hơn gốc để hài hòa về hình dáng.

Đối với cây mai già, thân cần có độ cong, uốn tạo hình. Lớp vỏ cây phải sần sùi, thân có vài hốc lõm, gốc to dáng cổ thụ. Đấy chính là một cây mai đẹp.

3. Tam cành

Khi chọn mai, bạn nên chọn cây mai dàn tỏa cành hợp lý, hài hòa. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, không gãy gập xuống dưới, không cong quẹo, càng lên phía trên, ngọn càng ngắn và nhỏ dần.

Cây mai tốt thì cành nhánh sẽ được sắp xếp đều, chắc khỏe, đồng thời tán có chứa những chồi lá non xanh mới nhú. Nếu cành mai có quá nhiều lá xanh um thì nên ngắt bỏ bớt những lá lớn ấy đi.

Cành cuối cùng ở gần gốc nhất không được quá thấp, gần mặt chậu, như thế để không che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách lý tưởng nhất là khoảng 10 cm đến 15 cm.

Tuyệt đối không chọn cây mai có cành nhánh có dấu hiệu bị sâu, rầy tấn công. Bởi chỉ cần một cành bị thôi là sâu, rầy có thể xâm nhập qua các cành khác khiến cây nhanh chết. Đồng thời, cây mai có cành khô, trụi là cũng không nên mua bởi sẽ làm hỏng giá trị vẻ đẹp của cây.

4. Tứ nụ

Chọn mai trưng ngày Tết là vì sắc hoa, vì thế nụ hoa có tầm quan trọng không kém. Lời khuyên của những chuyên gia chơi mai đó là đừng nên chọn cây mai mà hoa đã bung nở hết các cành. Cây có vài bông đã nở và nhiều nụ hoa là lựa chọn tốt.

Nụ hoa không nên quá xanh hoặc mới nhú mà cần bụ bẫm để nở hoa đúng vào dịp Tết. Nụ phải được phân bố đều trên các cành, cũng không nên quá nhiều nụ vì như vậy gốc rễ không đủ dinh dưỡng nuôi hoa, hoa sẽ nhanh tàn hơn.

Với những bông hoa đã nở rồi, cánh hoa cần to, nở tròn đều nhau. Một cây mai có hoa đẹp là hoa có 5 cánh với ý nghĩa tượng trưng cho ngũ hành "Kim, mộc, thủy, hỏa , thổ". Tuy nhiên hiện nay trên thị trường có nhiều loại mai cho hoa nhiều cánh hơn vì vậy tùy vào sở thích của gia chủ mà lựa chọn hoa theo ý mình.

Ngày Tết chọn cây mai như thế nào để mai ra hoa đẹp, đúng ngày luôn là thắc mắc của nhiều người chọn mua mai ngày Tết. Tin rằng qua bài viết này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình chọn mai cho gia đình mình.